Hatay Mutfağı

Hatay Yöresel Lezzetleri ve Antakya Mutfağı

Hatay mutfağı şüphesiz ki Türkiye’nin en zengin mutfaklarından biridir. Hatay lezzetleri, Türk mutfağı, Arap mutfağı, Yörük mutfağının harmanlanması olarak, Orta Doğu ve Akdeniz kesişimindeki bu müthiş şehirde bir araya gelmiş, asırlar boyu kardeşlik içinde yaşayan birbirleriyle yaşayan ve aileler kuran insanlar tarafından geliştirilmiş, Çukurova’nın verimli topraklarının katkısıyla hem bitkisel açıdan hem de hayvancılık yönüyle zenginleşmiş, tazeliği, doğallığı ve asırlık kültürü, sevgiyle sunan bir ziyafet sofrasıdır bizim için. (Bize göre Hatay mutfağı Gaziantep ile birlikte ilk ikiyi oluşturur)

Hatay mutfağı yazımızı genel benzerlerinden farklı olarak sadece gezgin gözüyle turistlere yönelik değil, bu tencereye saygımızdan kültürel olarak da anlatmak isteriz. Bunda yıllarca bu coğrafyada yaşamış ve doymuş olmamızın bilgi birikimi ve boyun borcu da vardır.

Meşhur Hatay Yemekleri:

Adana’da haddimizdir açıklamalı yazabilirdik, Adanalıyık; ancak burada ukalalık yapma yetkimiz yoktur, akla gelen, hem Hatay’da hem de farklı yerlerde Hataylıların ellerinden veya restoranlarından denediğimiz birkaç özel lezzeti yazalım. (Adana mutfağı için tıklayınız)

Tepsi Kebabı: Tercihen elde çekilmiş taze kıymanın, hafif baharat ve yağ ile tepsiye ‘dizilmesi’, üzerine parça domates, biber ve sarımsak doğranması ve odun ateşinde pişirim fırınınında fırınlanması ile hazırlanır. Of ki ne of seviyesindedir.

Hatay Tava: Düz bir tepsiye ince bir şerit olarak değil de daha derin bir güveçe etin ve iç malzemenin (bazen patates bile oluyor) hazırlanması ve fırınlanması ile oluşuyor. Kaşık kaşık afiyetle gömülüyor.

Kağıt Kebabı: Benzer içeriğin daha küçük yuvarlaklar halinde, tepsiye konulan yağlı ıslak kağıdın üzerinde fırına sürülmesi ile ortaya çıkar.Tepsi kebabı daha sulu, ekmek banmalık olup, bu daha köfte kıvamında kendi suyundadır.

Belen Tavası: Kuzu kuşbaşının tencere yemeği şeklinde ya da kiremitte, domates, sarımsak, yeşil biber ve baharat ile hazırlanıp pişirilmesi ile oluşur. Geleneksel Türk güveç yemeklerine benzer.

Ciğerli Cartlak Kebabı: Hatay yöresinin ızgara modellerinin en meşhuru. Klasik ciğer şiş benzeri bu arkadaş kuş başı büyüklüğünde irice kesilmiş, genelde iki ciğer bir kuyruk şeklinde şişlenmiş ve birden çok şiş ile servis edilen efsane bir lezzet. Kuru soğan ya da sumaklı soğan salata ile de pek iyi gider.

Hatay İçli Köfte: Adana mutfağında uzun uzun anlatmıştık. Orada haşlaması makulken, Hatay’da içli köfte kızartılıyor. Aşağı kalır yanı yok ve şahane. Üç beş tane yersen yetmez der ağlarsın. Sarımsak ve salça, kaliteli et ile birlikte gizli lezzetleri.

Hatay Oruk: Tam farkını bir türlü anlamadığımız içli köfte türevi ürün. Sanırız daha yuvarlak olanına içli köfte, daha silindir olanına oruk deniyor, ama sanmayabiliriz de, iyi bir Hataylı arkadaş aşağıya yorum yazarsa hep birlikte öğrenelim, olmadı aklınızda olsun vardır mutlak püf noktası ama neredeyse aynı şey

Sini Oruğu: Yöremizin geleneksel tatlarından olan içli köfte harcını tepsiye dizip köfte yapma huyunun Hatay versiyonu. Şahane bir lezzet olup görüldüğü anda yumulunması gerekir. Tepsi (sini) tabanına ince bir bulgur tabakası, aşağı kalmaz kalınlıkta kıyma ve tekrar bulgur tabakası ile hazırlanan, bulgurunda ceviz de yer alan efsane fırın lezzeti.

Kaytaz Böreği: En meşhur Hatay böreği desek yeridir. Etin usta Hataylılar tarafından hamurla buluşturulup sıcak sıcak kahvaltılık ya da günlük olarak yenilmesi için gurme sanatının tüm hünerleri ve şımra adı verilen rezene tozu yardımı ile özelleştirilmesi sonucu ortaya çıkmış. Görünce gömülmesi gerekir.

Humus: Orta doğu ve Arap mutfağının nohuta leziz dokunuşu olan humus ülkemizde Hatay kökenli bir yemektir diyebiliriz. Sıcak ve soğuk olarak, etli, sucuklu, pastırmalı, bol baharatlı, azıcık yağ gezdirilmiş; her versiyonunu her ustanın elinden denemek lazım buldukça, tadı hep farklı ama hep güzel.

Hatay Künefesi: Anlatmamızı beklemezsiniz sanırız. Sadece Hatay Gezisi check-listi yaparken aklınızda olsun diye (zaten ne zaman aklınızdan çıktıysa)

Zahter Salatası: Zahter malum Arap mutfağının önemli bir baharatı, Hatay’da da yaygın. Zahter salatası da taze soğan, maydonoz, nar ekşisi, pul biber ve zeytinyağı ile zahterin buluşması ile hazırlanan basit, leziz bir meze.

Keşkek: Daha ziyade Orta Anadolu, Doğu Anadolu, Trakya ve İç Batı Ege yemeği olsa da Hatay’da da yaygın tüketilen geleneksel düğün yemeğidir. Yarma buğday ve et ile hazırlanan geleneksel tat Antakya’da restoranlarda bulunuyor.

Hatay Katıklı Ekmek: Biber salçası, susam ve baharat baskın tatların açılmış hamura katık edilmesi ve fırınlanması ile hazırlanır. Şahane bir kahvaltılık olmakla beraber tüm gün sıcak sıcak yenilebilir. Hatay Uzun Çarşı önemli bir pişirim durağı olmakla beraber tüm şehirde bulunabilir. Çökelek başta olmak üzere peynirli alternatifleri de çoktur. Hatay kahvaltısının baş tacı.

Tuzda Tavuk: Bütün tavuğun acayip kalınlıkta tuz kaplanarak pişirilmesi ile elde edilen efsane lezzet. Konya yöresinde de meşhurdur.

Yoğurt Aşı: Çok kötü bir özetle içli köftelerin yayla çorbaya girmesi diyebiliriz. Şahane bir lezzet olup içindeki orukları gömerken çorbanızı içebilirsiniz.

Sembusak: Dilimlenmiş üç kat hamurun içine şahane kuzu kıymanın çeşitli baharatlarla terbiyelenerek konulması ile elde edilen yerel börek türevi ürün. Şahanedir.