KATMANDU’NUN SANATÇI KOMŞUSU
Katmandu’dan Bagmati Nehri’yle ayrılan ve 5 km’lik mesafede bulunan Patan, Nepal’in en büyük şehirlerinden biridir. Komşusu gibi merkezi Durbar Square’dir. Durbarın kelime anlamı kraliyettir ve kraliyet meydanı şehrin dini ve ticari kalbidir. Şehirliler orijinal adı “Lalitpur”u da kullanmaya devam etmektedir. Lalitpur “güzellikler şehri” anlamında gelmektedir. Bunda etkileyici tapınak ve sarayların yanısıra, güzel sanatların da etkisi büyüktür tahminimizce. Katmandu Vadisi’nde fiyat kalite olarak en iyi sanat eserlerini Patan’da bulabilirsiniz. Patan, Bhaktapur, Katmandu hepsinde Durbar Meydanı var, hepsi birbirine benziyordur şimdi diye düşünebilirsiniz, en azından biz düşündük. Sonuçta hepsinde benzerlikleri bulunan tapınaklar ve yakın bir kültür var, ama kesinlikle bu birini birinden güzel ya da eksik kılmıyor. Hepsinin zamanında farklı krallıklar olmasının yarattığı detayları incelemek ayrı keyifli. Patan planlarımızda “yetişebilirsek” gideceğimiz bir yerdi, yağmur altında kalmamıza rağmen çok keyifli bir gezi oldu.
Patan Not Defteri
Yerel rehber tutun: Şehrin kapısında giriş biletinizi alırken yanınıza yaklaşan yerel rehberlerden biriyle anlaşın. Ufak bir pazarlıkla oldukça uygun fiyata (5 $) özel rehberiniz olur ve 2 saatlik tur boyunca size eşlik eder. Birçok sorunuza da cevap verir. Biz genç ve Nepal geneline göre oldukça “Batılı” bir arkadaşla gezmiştik, hem Patan’la hem de farklı tarzda bir Nepal’liyle tanışmış olduk.
Pazarlık: Pazarlık tüm Nepal’de olduğu gibi burada da önemli, pazarlık yapamam diyorsanız şimdiden pratiklere başlayın. Nepal’de alışveriş sayfamıza göz atmayı da unutmayın.
Yeme içme için Katmandu: Yemek yenecek yerler turistik meydanda pek karşınıza çıkmıyor, yemek yiyecekseniz biraz araştırmakta fayda var. Ya da Katmandu’dan tok gelip, dönünce yemek en iyisi.
İnsanlarla kaynaşın: Nepal halkı genel olarak sıcak ve sohbet etmeye tanışmaya hevesli. “Hello”, “Namaste” ya da “Namaskar” diye başlayıp muhabbete girin.
Eller deklanşörde: Renkli ve ilginç kareler yakalamak için güzel bir sahne Patan. Güzel kareler yakalamak için hazır olun. Her an önünüzden benzersiz bir şey geçebilir.
Fotoğraf çekmeden önce izin isteyin: Özellikle tapınaklarda fotoğraf çekmeden önce izin isteyin. Tapınakların bazı bölümlerinde fotoğraf çekmek yasak olabilir. İnsanların fotoğrafını çekerken de izin almak uygun olacaktır.
PATAN’DA GEZİLECEK YERLER
Patan’ın girişi ve merkezi Durbar Meydanı. Giriş ücreti 500 Nepal Rupisi. Girişte grafik tasarımcısı, rastalı bir Nepalli arkadaş bize rehber olmayı teklif etti, beklentimizin biraz üstünde bir fiyat verse de kendimizi üzmeyecek bir fiyatta (800 Nepal rupisi) anlaştık. Gençlerin güncel hayatı hakkında bir şeyler öğrenmek açısından da ayrıca keyifli bir gezi oldu.
Patan Durbar Meydanı: Sarayın kendisinin önemli kısmı malesef ziyaretçilere kapalı. Rehberimizin de yardımıyla kırık aralıklardan kaçak bakışlar atabiliyoruz. Kapatılmasının sebebi avlulara çok rahat ulaşılması ve bazı sanat eserlerinin çalınmasıymış. Sadece Patan Müzesi olarak kullanılan kısmı halka açık. Orası da gittiğimiz gün kapalı olduğu için giremedik. Okuduklarımıza göre kesinlikle tavsiye edilen bir yerdi. Sarayın kalıntıları ile beraber, ünlü taş ve ahşap işleme sanatları için görülmesi gereken bir yer. Giriş ücreti 250 Nepal Rupisi. Sarayı geçip ilerlerken çevrede birçok önemli tapınak bulunmakta. En göze çarpanı etkileyici taş işlemeleriyle bir Krişna tapınağı. Artık alıştığımız şekilde dev bir zil, kapısında iki fil heykelinin koruduğu Vishwanath tapınağı arasından geçip ilerliyoruz.
Mahaboudha Tapınağı: 1000 Buda tapınağı olarak anılan tapınağın, yaklaşık 1000 adet olan her bir taş tuğlasına Buda’nın kabartması işlenmiş.
Uku Bahal Tapınağı: Patan, ilk başta çok göze çarpmasa da Budistlerin de yoğunlukta olduğu bir şehir. Çoğu rotada atlanan bir yermiş, bizim için Patan’daki en ilgi çekici yerlerden biri oldu bu budist manastır. İçeride yaşlıca Budistler, gençlere öğretilerini etkileyici bir dinginlikte anlatıyorlar. Mümkün olduğunca kimseyi rahatsız etmeden tapınağın birçok yerine girip çıktık, anlamadığımız bir dilde, az bildiğimiz bir dinin anlatılışına tanık olduk. İlgili olanlar burada bir süre kalıp eğitim de alabiliyor, kapı herkese açık. Tüm budist tapınaklarında yaşadığımız gibi kendimize sakinlik katarak yolumuza devam ettik.
Altın Tapınak: Giriş için ekstra 50 Nepal Rupisi ödemeniz gereken Budist tapınağı adından da anlaşılacağı üzere gerçekten büyük miktarda altın işlemelerle bezeli. İlk yapılış tarihi 1400’lü yılların başına dayanıyor. Dışarıdan pek fark edilmeyen ve dar kapısından girince bir anda farklı bir dünyaya açılan tapınak Patan’ın mimari anlamda en önemli yapısı. Avlusundaki heykeller ve çeşitli budist figürleri çok etkileyici. Tapınakla ilgili ilginç bir detay da ana rahipliğini 12 yaşından küçük bir çocuğun yapması. Her 30 günde bir bu çocuklar arasında görev değişimi yapılıyor.
Kumbeshwar Tapınağı: Katmandu Vadisi’ndeki iki 5 çatı katlı tapınaktan biri (diğeri Bhaktapur’da) görkemi ve detaylı ahşap oymalarıyla göze çarpıyor.
Patan’a Nasıl Gidilir?
Katmandu’dan Patan’a taksi otobüs, minibüsle, ya da yürüyerek gidilebilir.
- Katmandu Ratnapark’tan kalkan Patan minibüslerin fiyatı sadece 12 Nepal rupisi.
- Katmandu vadisinde ring yapan mavi veya yeşil otobüslere de binilebilir. Şöföre Patan’a gideceğinizi söylemeniz önemli, bıraktığı yerden yaklaşık 15 dakikalık yürüme mesafesi var. Toplu taşıma kullanacaksanız insanlarla biraz sıkı fıkı olmanız gerekeceğini unutmayın. İnsanlar ülke genelinde olduğu gibi iyiler ve rahatsız etmiyorlar ama pek de konforlu değil tabi ki.
- Thamel çevresinden taksi tutabilirsiniz, pazarlığı tabi olmakla beraber hakkı 250 Nepal rupisidir.
Yürüme seçeneğini gidişte ya da dönüşte kullanabilirsiniz, biz vakitsizlikten yürüyerek gidemedik ama kolay yollu yürüyerek şehir geçmek ve turistik rotanın dışında gezinmek keyifli olabilir.
Patan’da Yeme İçme ve Konaklama
Patan, Katmandu’ya yakınlığıyla expatlerin de yoğunlukla yaşadığı bir şehir, bu yüzden Thamel kadar olmasa da bir çok iyi yemek seçeneği var. Katmandu’ya gelen gezginler genellikle bizim de yaptığımız gibi Thamel’de konaklıyor, ama Patan daha az karmaşa isteyenler için bir alternatif sunuyor. Daha uzun süre kalacaklar ve zaman sıkıntısı az olanlar için önerilebilir. Konaklama için araştırma yaparken bulduğumuz Sanu House aldığı samimi yorumlar ve çok övülen yemekleriyle merak uyandırmıştı, fiyatları da çok uygun.